ผู้กระทำผิดแม้กระทำผิดไปแล้วแต่มีบางกรณีกฎหมายได้ลดหย่อนผ่อนโทษ เช่น ผู้กระทำผิดกับผู้เสียหายเป็นญาติ หรือผู้กระทำผิดได้กระทำไปโดยบันดาลโทสะ หรือผู้กระทำผิดเป็นเด็ก เป็นต้น

หากผู้กระทำผิดและผู้เสียหายเป็นญาติกัน เช่น เป็นบุพการีกับผู้สืบสันดาน เช่น บิดาทำต่อบุตร หรือ พี่น้องร่วมบิดามารดาทำผิดต่อกัน เช่น พี่สาวลักทรัพย์ของน้องชาย กรณีนี้กฎหมายให้ลงโทษน้องลง และถึงแม้จะเป็นความผิดอันยอมความไม่ได้ ก็สามารถยอมความเลิกแล้วต่อกันได้

การกระทำผิดโดยบันดาลโทละ คือ ผู้ที่กระทำความผิดเนื่องจากถูกข่มเหงอย่างแรงด้วยเหตุอันไม่จำเป็นธรรม และได้กระทำต่อผู้ข่มเหงในขณะนั้น

กรณีที่เด็กกระทำผิดนั้นกฎหมายได้ลดหย่อนผ่อนโทษให้แก่เด็กได้ตามอายุและความรู้สึกผิดชอบของเด็ก

1. เด็กอายุกว่า14ปี แต่ยังไม่เกิน17ปีกระทำการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด ศาลจะว่ากล่าวตักเตือน กำหนดเงื่อนไขคุมประพฤติหรือพิพากษาลงโทษ และให้ลดมาตราส่วนโทษที่กำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นลงกึ่งหนึ่งก็ได้
2. เด็กอายุกว่า17ปีแต่ยังไม่เกิน20ปีกระทำการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด ศาลจะลดมาตราส่วนโทษที่กำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นลงหนึ่งในสาม หรือกึ่งหนึ่ง ก็ได้